Nadleśnictwo Jamy w obecnym kształcie powstało w 1979 roku z połączenia trzech nadleśnictw: Chełmno, Jamy i Łąkorz. Składa się z kilkuset (251) kompleksów leśnych rozrzuconych na powierzchni 1308 km2. Przeciętna lesistość tych terenów wynosi tylko 16%, przy średniej krajowej 28%.

Największy wyrąb lasów na Ziemi Chełmińskiej miał miejsce w średniowieczu i był wynikiem rosnącego osadnictwa oraz   rozwoju rolnictwa i hodowli na tych terenach. Miarą tych przemian niech będzie fakt, że na przełomie VII i VIII wieku jedno osiedle (ekumena) przypadało na 101,8 km2 (10180 ha), a w końcu XII wieku - na 10,3 km2 (1030 ha).

Pierwsza administracja leśna (nadleśnictwa) została powołana na początku XIX wieku - w 1817 roku wydano pierwszą instrukcję dla nadleśniczych. Główne kompleksy leśne położone w obrębach Jamy i Łąkorz należały w przeszłości do dóbr koronnych, a w XIX wieku do lasów królewskich Prus. Mniejsze posiadłości leśne wchodziły w skład prywatnych majątków ziemskich, które po II Wojnie Światowej zostały upaństwowione (3967 ha) i przekazane w zarząd Lasom Państwowym.

Według stanu na 01.01.2017 r. powierzchnia Nadleśnictwa Jamy wynosi 18867,06 ha, w tym powierzchnia leśna 17908,87 ha.

Nadleśnictwo Jamy położone jest w północno - wschodniej części RDLP Toruń, graniczy z Nadleśnictwami Brodnica, Golub-Dobrzyń, Toruń i Dąbrowa oraz Nadleśnictwem Kwidzyn z RDLP Gdańsk i Nadleśnictwami Susz i Iława z RDLP Olsztyn.

Warunki przyrodniczo-leśne

Nadleśnictwo Jamy zaliczone zostało do dwóch krain Przyrodniczo Leśnych:

- część północna do Krainy Bałtyckiej (I), dzielnicy Pojezierza Iławsko - Brodnickiego (I.8), mezoregionów: Doliny Kwidzyńskiej, Pojezierza Iławskiego i Garbu Lubawskiego oraz Pojezierza Brodnickiego,

- część południowa do Krainy Wielkopolsko - Pomorskiej (III), dzielnicy Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego (III.3), mezoregionów: Kotliny Grudziądzkiej i Wysoczyzny Dobrzyńsko-Chełmińskiej.

Budowa geomorfologiczna i geologiczna gleb

Obszar nadleśnictwa w przeważającej części (62%) ukształtowany został w okresie plejstoceńskim, podczas zlodowacenia bałtyckiego (około 70 do 10 tys. lat temu).

Z bezpośrednią działalnością lodowca związane są takie formy geomorfologiczne, jak: równiny dennomorenowe, moreny czołowe, pola sandrowe, pagórki ozów i kemów oraz plejstoceńskie doliny rzeczne. W następnym okresie geologicznym - holocenie, który rozpoczął się około 10 tys. lat temu uformowane zostało pozostałe 38% powierzchni, w tym czasie powstają utwory eoliczne (wydmy śródlądowe), formy denudacyjne, współczesne doliny rzeczne, a także torfy, mursze i gytie. Utwory starsze niż czwartorzędowe można spotkać niekiedy w dolinach rzek Osy i Gardęgi, gdy w wyniku osuwania się zboczy odsłaniane zostają trzeciorzędowe skały węglanowe.

Dominują piaski luźne i słabo gliniaste, niepodścielone do dwóch metrów głębokości, żadnymi utworami mocniejszymi, występują one na obszarze około 9800 ha, tj. 52% powierzchni.

Gleby

Na terenach leśnych Nadleśnictwa Jamy przeważają gleby historycznie leśne - występują one na powierzchni 13217,19 ha, zaś gleby porolne na powierzchni 4283, 52 ha. Ślady użytkowania przemiennego (rolniczo - leśnego) wykazują nieliczne gleby (rzędu kilkudziesięciu ha).

Na podstawie prac glebowo-siedliskowych wykonanych w latach 1996 - 97 wyróżniono 24 typy i 55 podtypów gleb. Dominują gleby wytworzone z piasków luźnych i słabo   gliniastych, najczęściej spotykane są gleby rdzawe, występują one na powierzchni 11727 ha (62,43%), kolejnych pod względem zajmowanego obszaru - gleb płowych jest tylko 1336 ha (7,13%), a brunatnych 1240 ha (6,62%).

Siedliska

Odzwierciedleniem warunków przyrodniczych są siedliskowe typy lasu. W Nadleśnictwie Jamy dominują siedliska lasów mieszanych (LMśw), zajmują 7138 ha (41%), rośnie na nich sosna pospolita z udziałem dębu szypułkowego i bezszypułkowego niekiedy buka, świerka, ciekawostką florystyczną jest jarząb brekinia. Lasy mieszane w sposób naturalny sąsiadują z borami mieszanymi świeżymi (BMśw), które zajmują - 4209 ha (24%), najliczniej rośnie tam sosna zwyczajna z niewielką domieszką dębu bezszypułkowego oraz brzozy.

Znaczną powierzchnię zajmują także mieszane lasy liściaste (Lśw, Lw ), razem 3761 ha (21,5 %), które należą do najbogatszych pod względem składu gatunkowego. Rosną w nich głównie: dąb szypułkowy, buk zwyczajny, lipa drobnolistna, klon jawor i klon pospolity, grab pospolity oraz bardzo rzadko dzika czereśnia, jabłoń płonka i dzika grusza. W dolinach rzek i strumieni występują siedliska lasów łęgowych (Lł) i olsów jesionowych (Olj) łącznie 644 ha, (3,7 %) w których spotykamy dąb szypułkowy, jesion wyniosły, wiązy: polny i szypułkowy, klon polny (paklon), topole: czarna i biała, wierzba krucha. Bezodpływowe obniżenia terenu (zabagnione) zajmują, tzw. olsy (Ol), są siedliskiem olszy czarnej oraz szarej, występują na 283 ha (1,6 %) powierzchni. Bory suche (Bs) i bory świeże (Bśw) 1030 ha (5,9%) to siedliska typowo sosnowe, gdzie sośnie pospolitej towarzyszy głównie brzoza brodawkowata i jałowiec. Bory mieszane bagienne wykształciły się na torfowiskach przejściowych, zajmują  - 65 ha, rosną tutaj sosna pospolita i brzoza omszona. Siedliska tzw. żyzne zajmują ogółem 70 % powierzchni.